Văn ToànSáng 7/5, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định thay mặt Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 (Ủy ban) trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 (dự thảo).
Dự thảo có 2 điều, trong đó điều 1 gồm 8 khoản sửa đổi, bổ sung một số quy định của Hiến pháp năm 2013 về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ) và các tổ chức chính trị - xã hội, về đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương.
Điều 2 dự thảo gồm 3 khoản quy định về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp.
Một trong những nội dung trọng tâm của dự thảo sửa đổi là làm rõ vai trò, vị trí của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.
Theo dự thảo, Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam.
Các cơ quan này được tổ chức và hoạt động thống nhất trong MTTQ Việt Nam; cùng với các tổ chức thành viên khác của Mặt trận hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động dưới sự chủ trì của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Một nội dung quan trọng khác trong lần sửa đổi Hiến pháp 2013 lần này là tổ chức lại chính quyền địa phương thành hai cấp. Việc này để nâng cao hiệu quả và phù hợp với xu thế phát triển.
Điều 110 của Hiến pháp 2013 hiện quy định hệ thống đơn vị hành chính ba cấp là tỉnh, huyện, xã. Tuy nhiên, việc duy trì mô hình này đang có những chồng chéo gây lãng phí và làm chậm trễ phát triển.
Dự thảo lần này sửa đổi thành các đơn vị hành chính của Việt Nam gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.
Việc xác định các loại đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính do Quốc hội quy định.
Hiến pháp năm 2013 quy định việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến nhân dân địa phương và theo trình tự, thủ tục do luật định.
Về tổ chức đơn vị hành chính và một số nội dung khác về chính quyền địa phương (tại chương IX của Hiến pháp năm 2013), theo ông Định Ủy ban đề nghị chỉ quy định có tính khái quát về việc phân định các đơn vị hành chính gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập.
Ủy ban đề xuất việc xác định các loại đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính do Quốc hội quy định.
Về tổ chức chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã có HĐND và UBND, Ủy ban đề nghị sửa đổi, bổ sung các điều 111, 112, 114 của Hiến pháp 2013 theo hướng quy định tổ chức chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND, không sử dụng thuật ngữ "cấp chính quyền địa phương".
Bên cạnh đó, Ủy ban cũng đề xuất không quy định Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân thuộc phạm vi đối tượng trả lời chất vấn của đại biểu HĐND tại khoản 2 Điều 115 để phù hợp với tính chất và mô hình tổ chức các cơ quan Nhà nước ở địa phương sau khi thực hiện sắp xếp.
Ủy ban đề nghị xác định thời điểm có hiệu lực thi hành của nghị quyết là từ ngày 1/7.
Kể từ ngày nghị quyết này có hiệu lực thi hành, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong cả nước.
Chiều nay, Quốc hội sẽ thảo luận ở tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
